Αντώνης Φωστιέρης Ο έρωτας

 Ο έρωτας είναι ένας ροζ πολτός

Μες στα σχολεία τις ντισκοτέκ και τα τηλέφωνα

Κολλάει στη γλώσσα μας στα μάτια στα μαλλιά μας

Απ’ τ’ ανοιχτό παράθυρο πέφτουμε κάτω

Με ανεπιτήδευτα επιδέξια βολ πλανέ

Πετάμε γύρω απ’ τα μεγάλα χτίρια

Ο έρωτας είναι το αξέχαστο μαλλί της γριάς

Κολλάει στα  χείλη μας και τραγουδάμε υπέροχα

Τι άλλο μεγαλύτερο έχ’ η ζωή

 

Από τον ύπνο στη φωλιά του ωραίου;

Στράτος Κοσσιώρης Κομποσκοίνι

 

Ήτανε μια μεσόκοπη πόρνη
την πέτυχα σ' ένα απόμερο χαμαιτυπείο
καλοφτιαγμένη για την ηλικία της
σίγουρα με πολλά χιλιόμετρα στην πλάτη
κι ένα κουρασμένο χαμόγελο.
Η συνεύρεση μαζί της ήταν γεμάτη τρυφερότητα
προς έκπληξη μού δόθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά.
Μετά μόνο κατάλαβα όταν είδα
το κομποσκοίνι που φόραγε στο χέρι.

Γιώργος Γκανέλης Ο γυρολόγος

 

Ο γυρολόγος της επαρχίας

πουλά την πραμάτεια μισοτιμής.

Πουλά τη γη σ’ ένα σύννεφο

να μη στερέψει από νερό.

Πουλά τα δέντρα στη θάλασσα

να μη τα καίει η πυρκαγιά.

Πουλά τα μάτια του στο Θεό

να βλέπει παντού αγγέλους.

Μα κυρίως πουλά την ψυχή του

για λίγη ανεπιτήδευτη ομορφιά.

Τόσα χρόνια περιπλανώμενος

δε συνάντησε πουθενά τον έρωτα

μόνο τα βράδια πριν κοιμηθεί

κοιτάζει μια θαμπή φωτογραφία.

Δε θυμάται όνομα και χρονολογία

πάντως επιμένει να την ψάχνει

πουλώντας μισοτιμής τη ζωή του.

Εκείνη τη γυναίκα της επαρχίας.

Τηλεόραση και βία

 

Τηλεόραση και βία: μια επίκαιρη συζήτηση

 

       Είναι γεγονός ότι η τηλεόραση έχει κυριαρχήσει στη ζωή μας. Κατά μέσο όρο ο πολίτης μιας σύγχρονης κοινωνίας αφιερώνει είκοσι πέντε ώρες την εβδομάδα στη μικρή οθόνη, χωρίς να υπολογιστούν ο κινηματογράφος, ο τύπος ή το Διαδίκτυο. Ειδικά τα παιδιά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, αφιερώνουν στην τηλεόραση περίπου όσο χρόνο αφιερώνουν στο σχολείο ή στην οικογένεια και τους φίλους τους. Μάλιστα στις ΗΠΑ οι νέοι φαίνεται πως ξοδεύουν περισσότερο χρόνο μπροστά στην τηλεόραση από όσο στη σχολική τάξη: κατά μέσο όρο ένας απόφοιτος Λυκείου έχει αφιερώσει περίπου 12.000 ώρες στο σχολείο και περίπου 19.000 ώρες στην τηλεόραση! Και μόνα αυτά τα δεδομένα αρκούν, για να εστιάσουν το ενδιαφέρον των ειδικών στη μελέτη της επίδρασής της στο κοινό, ιδίως στα παιδιά και στους νέους.

            Όμως, και στο ζήτημα αυτό η επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται διχασμένη. Στη σχετική συζήτηση, στο ένα άκρο του φάσματος προβάλλεται η άποψη ότι τα μέσα, κυρίως η τηλεόραση, συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση μιας σειράς φαινομένων κοινωνικής παθογένειας που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες. Στο άλλο άκρο παρατηρείται η τάση τα μέσα να απαλλάσσονται από τέτοιες βαριές κατηγορίες. Αυτό συμβαίνει συνήθως υπό την επίδραση θεωρήσεων που εκλαμβάνουν τον δέκτη ως ενεργητικό και ενημερωμένο πολίτη, ο οποίος επιλέγει ορθολογικά ανάμεσα στα προσφερόμενα μηνύματα, χωρίς να παρασύρεται τόσο εύκολα, όσο συνήθως πιστεύουμε, από τις ποικίλες τεχνικές των παραγωγών τους. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο ακραίες εκδοχές μπορεί κανείς να κατατάξει μια εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία από ενδιάμεσες θεωρήσεις.

             Έτσι, ο Karl Popper¹ συγκαταλέγεται ανάμεσα σε εκείνους που έχουν υποστηρίξει σθεναρά την αρνητική επίδραση ειδικά της τηλεόρασης στη νέα γενιά. Για τον Popper η βία, το σεξ και ο εντυπωσιασμός αποτελούν τη βασική συνταγή για την προσέλκυση του κοινού, ενώ είναι ενδεικτικές του ρόλου της τηλεόρασης οι περιπτώσεις κατά τις οποίες ανήλικοι παραβάτες ισχυρίστηκαν ότι εμπνεύστηκαν την ακραία βίαιη συμπεριφορά τους από τηλεοπτικά προγράμματα. Αφετηρία του προβληματισμού του είναι η ιδέα του «προσανατολισμού μέσα στον κόσμο». Τα παιδιά, καθώς μεγαλώνουν, νιώθουν την ανάγκη να προσαρμοστούν στα διαφορετικά περιβάλλοντα στα οποία εντάσσονται. Κατά συνέπεια, η διανοητική τους εξέλιξη εξαρτάται από αυτά. Η τηλεόραση ως βασικό στοιχείο του περιβάλλοντος ασκεί σημαντική επίδραση στα παιδιά. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει, «η τηλεόραση παράγει βία και την εισάγει σε οικογένειες που διαφορετικά δε θα τη γνώριζαν».

              Ακόμη, με μια σειρά άλλων ερευνών επιχειρήθηκε να αναλυθούν οι τυχόν θετικές επιδράσεις της τηλεόρασης. Στο πλαίσιο αυτό μελετήθηκε, για παράδειγμα, ως ποιον βαθμό η παρουσίαση θετικών κοινωνικών σχέσεων διαμορφώνει στα παιδιά αντίστοιχες θετικές συμπεριφορές. Ένα άκρως ενδιαφέρον συμπέρασμα των σχετικών μελετών είναι ότι, ενώ μετά την παρακολούθηση βίαιων προγραμμάτων από παιδιά, αυξάνονται σαφώς οι αρνητικές και βίαιες συμπεριφορές τους, στην περίπτωση παρακολούθησης θετικών και μη βίαιων συμπεριφορών η αντίστοιχη θετική ωφέλεια εμφανίζεται πολύ πιο έντονη. Εξάλλου, μια άλλη πρόσφατη ερευνητική κατεύθυνση αμφισβητεί ότι ο τηλεθεατής είναι απλώς ένας παθητικός δέκτης, που έχει ελάχιστες δυνατότητες αντίστασης στην επίδραση των μέσων. Οι ερευνητές αυτής της τάσης στρέφουν το ενδιαφέρον μας προς τη μελέτη των διαδικασιών μέσω των οποίων καθένας μας προσλαμβάνει, ερμηνεύει και κατανοεί τα εκπεμπόμενα από την τηλεόραση μηνύματα. Σε αυτήν τη βάση διαμορφώθηκε μια κατηγορία των λεγόμενων ερευνών πρόσληψης, που είχε στόχο να δοθεί έμφαση στη σχετική ανεξαρτησία του δέκτη.

              Ανακεφαλαιώνοντας, θα λέγαμε ότι τα ασαφή και σε πολλές περιπτώσεις αντιφατικά συμπεράσματα στα οποία έχουν καταλήξει οι σχετικές έρευνες είναι πολύ εύκολο να οδηγήσουν σε έντονο σκεπτικισμό. Εκείνο που φαίνεται ότι απαιτείται σήμερα είναι πιο συστηματικές και σύνθετες έρευνες, που θα λαμβάνουν υπόψη τους την πολυπλοκότητα των προβλημάτων και την ανάγκη για πιο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις.

 

Σημαντικός αυστριακός φιλόσοφος του 20^ου αιώνα.

 

 

Π. Χαραμής, Εκπαιδευτική πύλη e-paideia, 13.2.2004 (διασκευή).

 

Να επιβεβαιώσετε  ή να διαψεύσετε το περιεχόμενο  των ακόλουθων  προτάσεων 

1.      Οι  νέοι  στις  ΗΠΑ   δεν αφιερώνουν πολλές ώρες  στην παρακολούθηση  τηλεοπτικών προγραμμάτων

2.      Οι  επιστήμονες  παρουσιάζονται  ομόφωνοι  ως προς την αρνητική επίδραση  των ΜΜΕ  στα παιδιά

3.      Κατά  τον Popper  , υπάρχει  στενή σχέση ανάμεσα στην επιθετική συμπεριφορά  των νέων και στην παρακολούθηση ανάλογων τηλεοπτικών προγραμμάτων

4.      Από κάποιες έρευνες υποστηρίζεται  ότι ο τηλεθεατής  δεν  έχει τη δυνατότητα  αντίδρασης  απέναντι  στα αρνητικά  στοιχεία που προβάλλουν τα ΜΜΕ 

5.      Αυτό  που είναι απαραίτητο , σύμφωνα με τον συγγραφέα , είναι η διενέργεια περισσότερων ερευνών  για την επίδραση των ΜΜΕ

Σβετλάνα Αλεξίεβιτς , Βραβείο νόμπελ λογοτεχνίας 2015

Η Σβετλάνα Αλεξίεβιτς γεννήθηκε το 1948 στο Ivano-Frankovsk της Ουκρανίας και μεγάλωσε στη Λευκορωσία. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος, ενώ έγραψε διηγήματα, θεατρικά έργα, σενάρια για ντοκιμαντέρ. Το κύριο έργο της, όμως, είναι τα βιβλία μαρτυριών που συγγράφει, προσδίδοντας νέα διάσταση στο γραμματολογικό είδος της λεγόμενης τεκμηριωτικής πεζογραφίας. Το πρώτο της βιβλίο, "Ο πόλεμος δεν έχει πρόσωπο γυναίκας"(1985), περιέχει μαρτυρίες γυναικών που πολέμησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το βιβλίο της "Τελευταίοι μάρτυρες", στο οποίο ενήλικοι ανακαλούν τις παιδικές τους αναμνήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1989, η Αλεξίεβιτς αποκάλυψε με το βιβλίο της "Οι μολυβένιοι στρατιώτες" τη σκληρή αλήθεια για τον δεκαετή "άγνωστο" πόλεμο των Σοβιετικών στο Αφγανιστάν. Η έκδοση, απαγορευμένη επί πολλά χρόνια, προκάλεσε οξύτατες αντιδράσεις τόσο από στρατιωτικούς κύκλους όσο και από εκπροσώπους του παλαιού καθεστώτος, οι οποίες μάλιστα κατέληξαν σε δικαστική δίωξη της συγγραφέως. Το 1993 η Αλεξίεβιτς εξέδωσε το βιβλίο της "Γοητευμένοι από τον θάνατο", με θέμα τις αυτοκτονίες που σημειώθηκαν στην πρώην ΕΣΣΔ μετά την πτώση του κομμουνισμού, ενώ το 1996 κυκλοφόρησε το βιβλίο της "Τσερνόμπιλ - Ένα χρονικό του μέλλοντος", που περιλαμβάνει μαρτυρίες για το πυρηνικό ατύχημα του 1986, τις οποίες συνέλεξε η συγγραφεύς περιπλανώμενη επί δύο χρόνια στην Απαγορευμένη Ζώνη, με κίνδυνο της υγείας της και της ζωής της. Τα βιβλία της κυκλοφορούν μεταφρασμένα σε δεκάδες χώρες, όχι όμως και στην πατρίδα της, όπου η ίδια είναι στιγματισμένη ως αντικαθεστωτική. Από τον Οκτώβριο του 2000 ζει κάποιες περιόδους στην Ποντεντέρα, πόλη-άσυλο λογοτεχνών στην Τοσκάνη. Τα περισσότερα από τα βιβλία της διασκευάστηκαν για το θέατρο, τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση ενώ η ίδια τιμήθηκε για τα έργα της με πλήθος διεθνών διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων Σουηδίας, το βραβείο Αντρέι Σινιάφσκι, το ρωσικό βραβείο Θριάμβου, το Βραβείο Λειψίας "για αμοιβαία κατανόηση στην Ευρώπη -1998", το γαλλικό Βραβείο "Μάρτυρας του Κόσμου - 1999", το Βραβείο Χέρντερ και το Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Βιβλίου της Γερμανίας. Το 2015 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Θωμάς Τσαλαπάτης "Άλμπα"

Ο Θωμάς Τσαλαπάτης βρήκε χρόνο για τον χρόνο. Αποτραβήχτηκε και μπόρεσε να δει την «ουρά» του που για λίγο σκάλωσε στην απαίτηση του ποιητή. Στην επιθυμία του να ανακαλύψει από πού προέρχεται η σκόνη, η λάσπη και η πνοή που μας γεννά, μας αναγεννά, μας «πεθαίνει». Και μπορεί να μην έφτασε εκεί που δεν μπορεί, ωστόσο δημιούργησε την κατάλληλη γέφυρα για να περπατήσει κι αν μπορέσει, κάποια στιγμή, να ακουμπήσει το ακίνητο-κινητό σημείο που δεν σταματά να δημιουργεί και να καταστρέφει.

Την ονόμασε «Άλμπα» και είναι ό,τι αποκαλύφθηκε από «Το ξημέρωμα είναι σφαγή κύριε Κρακ» (εκδ. Εκάτη). Η 2η ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη έχει φως. Η εκροή φωτός δεν είναι ευφημισμός και χαριστική φιλοφρόνηση. Ο Τσαλαπάτης δεν αποτελεί εξαίρεση απ’ αυτούς που προσπαθούν να δικαιώσουν τον τίτλο του ποιητή. Το δεύτερο βήμα είναι το πιο σημαντικό και η αρχή της αρχής. Ε, με αυτή τη συλλογή κερδίζει το δικαίωμα να συνεχίσει να (μας) μαθαίνει τον κόσμο. Όταν διαβάσεις την «Άλμπα», τότε μπορείς να συνδέσεις την αρχή με το τέλος. Ναι, ο Τσαλαπάτης αφηγείται την ιστορία της Άλμπα και μας υποδέχεται με το εξής απόσπασμα από τις«Αόρατες πόλεις» του Ίταλο Καλβίνο: 

Η κάθε πόλη παίρνει σχήμα από την έρημο 

στην οποία αντιστέκεται. 

Η μνήμη είναι ο δρόμος (μας)

Η επιλογή του να ταυτίσει (;) την πόλη Άλμπα με την κοπέλα Άλμπα είναι ο θεμέλιος λίθος για την ανάπτυξη του ποιητικού λόγου. Δεν είναι μόνο το φανταστικό που αξιοποιείται. Είναι η δημιουργία πεδίου για να συναντηθούν παρούσες αλληγορίες, ο αναρχισμός-σουρεαλισμός του Νταλί, ο Τ.Σ Έλιοτ. Ο πίνακας του Ισπανού «Η επιμονή της μνήμης» είναι η φωτογραφία που κάλλιστα θα μπορούσε να έχει βάλει την κείμενο-λεζάντα ο ποιητής. Όσον αφορά στον Ελιοτ, βλέπεις κάτι από τα «Τέσσερα Κουαρτέτα», ενώ κάπου αντανακλά και το «Solaris» του Α. Ταρκόφσκι.

Στη σελίδα 26 γράφει

Εδώ όλα αναπνέουνε σε παρένθεση.

Και λίγο πιο κάτω

στη γειτονιά αυτή κατοικούνε αποκλειστικά Νίτσε.

Με τον τρόπο αυτό αποτυπώνει τη ροή εκτός γραμμικού συνεχούς και την ενθρόνιση της Φιλοσοφίας στη θέση του ερμηνευτή του Πανδαμάτορος.

Ο Τσαλαπάτης τιμά την «υπογραφή του υπαρξισμού», τη γλώσσα, υποτάσσει τον άνθρωπο στο μεγαλείο του τοπίου και του χρόνου, μας μεταφέρει τον παλμό της ζωής που δεν τελειώνει ποτέ, θυμίζει ότι ο ήχος «κουβαλά» τον χρόνο και κάθε φορά πορευόμαστε χάνοντας και μια λέξη την οποία θα ξαναβρούμε, αφού η μνήμη είναι ο δρόμος που διαβαίνουμε, διαβήκαμε και θα διαβαίνουμε.

Τα πιο απάνθρωπα βασανιστήρια της ιστορίας

Το ανθρώπινο μυαλό είναι – δυστυχώς - ιδιαίτερα εφευρετικό όταν έχει να κάνει με θάνατο, πόλεμο και άσκηση βίας σε άλλους ανθρώπους. Και η πιο αχαλίνωτη φαντασία δε μπορεί να καταφέρει να συλλάβει την διαστροφή που κρύβουν κάποιες από τις πλέον κτηνώδεις μεθόδους βασανιστηρίων που έχει σκεφτεί ο ανθρώπινος νους. Δέκα από αυτές τις μεθόδους παρουσιάζει, μέσω animation ιδιαίτερα «σκοτεινής» τεχνοτροπίας, το κανάλι Top Trending του YouTube. Necklacing: Λάστιχο αυτοκινήτου, βρεγμένα με βενζίνη, γύρω από το θύμα και άναμμά του. The Rack: Μεσαιωνική μέθοδος βασανισμού/ ανακρίσεων, με μια «χροιά» αρχαίας Ελλάδας (θυμηθείτε το κρεβάτι του Προκρούστη): Το θύμα δένεται ανάσκελα και τα μέλη του τραβιούνται μέσω μηχανισμού μέχρι την εξάρθρωσή τους και ακόμα παραπέρα. Rat in a Bucket: Κουβάς με αρουραίους δένεται πάνω στο γυμνό σώμα του θύματος και στη συνέχεια καυτά κάρβουνα τοποθετούνται πάνω του. Οι αρουραίοι προσπαθούν να διαφύγουν, ανοίγοντας δρόμο με νύχια και δόντια μέσα από το σώμα του θύματος. Head Crusher: Το θύμα δένεται με το κεφάλι του να ακουμπά σε σταθερό σημείο και ο βασανιστής συνθλίβει αργά, με ειδικό βαρύ εργαλείο, το κρανίο του. Tucker Telephone: Σύστημα ηλεκτροσόκ στα γεννητικά όργανα που περιελάμβανε ένα τηλέφωνο. German Chair: Ανάσκελα/ κάθετα πάνω σε μια ανυψωνόμενη μεταλλική καρέκλα, με τα χέρια και τα πόδια δεμένα και την καρέκλα να ανυψώνεται. Flaying: Γδάρσιμο ενώ το θύμα είναι ζωντανό. Διαδικασία που διαρκούσε ημέρες. Impalement: Παλούκωμα. Με τη «σωστή» τεχνική, το θύμα επιζούσε για ημέρες. Brazen Bull: Μπρούντζινος ταύρος. Αρχαιοελληνική «πατέντα», με το θύμα να κλείνεται μέσα σε ένα κούφιο μπρούντζινο άγαλμα, κάτω από το οποίο άναβαν φωτιά. Το θύμα ψηνόταν ζωντανό. Judas Craddle: Οι βασανιστές «κάθιζαν» το θύμα σε ένα πυραμιδοειδές αντικείμενο και το τραβούσαν προς τα κάτω.